Kto z nas potrafi sobie wyobrazić Boże Narodzenie bez wesołego towarzystwa kolęd? Wypełniają one nasze domy spokojem i radością we wszystkich regionach Polski. Wiele znanych i tych mniej popularnych kolęd narodziło się właśnie w polskich górach. Lokalna gwara i rytmiczna muzyka tworzą niezapomnianą atmosferę i idealnie pasują do klimatu tradycyjnych, polskich świąt.

Zebraliśmy dla Was najciekawsze kolędy w wyjątkowych aranżacjach. Począwszy od znanego w całej Polsce zespołu Golec uOrkiestra, po lokalne zespoły góralskie śpiewające kolędy i pastorałki na koncertach i festiwalach.

Nie tylko Janosik

Kolędy po góralsku są elementem żywej kultury. Jej głównym i najbardziej znanym ośrodkiem jest Zakopane i jego najbliższe okolice, które tworzą „Skalne Podhale”. Poza muzykami, znani w całym kraju są klasycy literatury Podhala: mistrz gawędy Jan Krzeptowski Sabała (1809-1894), Stanisław Witkiewicz (przekład fragmentów „Kwiatków św. Franciszka”), oraz Kazimierz Przerwa-Tetmajer. Trudno nie wspomnieć o Karolu Szymanowskim. Góralskie kolędy i pastorałki wykonuje się również na Podhalu w sensie szerszym (Nowy Targ i tereny aż po pasmo Gorców). Śpiewa się je też w domach części Beskidu Śląskiego i Sądeckiego, Pienin i Żywiecczyzny.

Góralska mowa

Surowa jak same Tatry, gwara Podhala, tak jak każda gwara mająca cechy archaiczne, urzekała swym pięknem i echami klasycznej, charyzmatycznej staropolszczyzny już w końcu XIX wieku. I dziś melodie gór łączą się ze staropolskimi tekstami, tworząc kolędy i pastorałki góralskie w coraz to nowych wykonaniach. Michał Pawlikowski uznał mowę mieszkańców Tatr za doskonały środek do przekładu archaicznej greki Homera, określając ją jako „jedyną polską żywą mowę epicką … o pysznym stylu … urodzoną … na fantazyi zbójnika, czerpanej z żywej natury”. Solenny język, oddający życie w surowych warunkach i ubóstwie skalistych pól widać np. w pastorałce Zornicka.
Mowa Podhala jest obecna w życiu religijnym nie tylko w postaci góralskich kolęd. Gwarą głosił kazania ks. prof. Józef Tischner. Przygotowano kompletny przekład na gwarę Podhala wpierw Ewangelii, a następnie Nowego Testamentu. Jest to, podobnie jak poezja i muzyka, istotne kulturowo, wskazuje również na żywotność języka polskich Górali.

Góralskie instrumenty – Skrzypce, trombity i saksofony

Warto zatem pobyć w świąteczne dni z muzyką Podhala, zarówno wykonywaną według wskazówek dawnych mistrzów i przekazywanej od pokoleń tradycji, jak i tą czerpiącą z dorobku jazzu, rocka i muzyki pop. Golec uOrkiestra łączy muzykę Tatr i łuku Karpat m.in. z jazzem, rock’n’rollem i R&B, zaś Kapela Ciupaga wykorzystuje wiele instrumentów, zarówno tradycyjnych (skrzypce, altówka węgierska) jak i nowoczesnych (gitara elektryczna). Na melodiach ludowych bazuje składający się z czterech sióstr zespól Gronicki, śpiewający dla nas góralską kolędę „Idzie hyr”.


Oj Maluśki Maluśki – Golec uOrkiestra

Zobacz tekst kolędy „Oj Maluśki Maluśki”.

Oj Maluśki Maluśki góralska kolęda

Paśli pasterze woły – Zakopower

Paśli pasterze woły kolęda z gór

Cicha noc – Roman Rzadkosz / Glycarowianie

Zobacz tekst kolędy „Cicha noc”.

Cicha noc - wersja góralska

Kapela Ciupaga – Jezusa narodzonego

Zobacz tekst kolędy „Jezusa narodzonego”.

Góralskie kolędy - Jezusa narodzonego

Future Folk – Dobrze ześ się Jezu pod Giewontem zrodził

Pastorałka Dobrze ześ się Jezu pod Giewontem zrodził

Dnia jednego o pólnocy – Kapela góralska Beskid

Dnia jednego o północy - Kapela góralska Beskid

Zornicka – Gronicki

Pastorałka Zornicka - Gronicki

Damian Holecki & Baciary – Pójdźmy Wszyscy do Stajenki

Baciary - Pójdźmy Wszyscy do Stajenki

Gronicki – Idzie Hyr

Gronicki - Idzie Hyr

Kolędy Góralskie z Beskidów – 5 godzin

Playlista kolęd i pastorałek góralskich

PLAYLISTA
Po zakończeniu wybranego filmu, kolejny z playlisty odtworzy się automatycznie.
https://www.koledypolskie.pl/wp-content/uploads/2020/01/Goralskie-koledy.jpghttps://www.koledypolskie.pl/wp-content/uploads/2020/01/Goralskie-koledy-150x150.jpgRedakcjaBlogKto z nas potrafi sobie wyobrazić Boże Narodzenie bez wesołego towarzystwa kolęd? Wypełniają one nasze domy spokojem i radością we wszystkich regionach Polski. Wiele znanych i tych mniej popularnych kolęd narodziło się właśnie w polskich górach. Lokalna gwara i rytmiczna muzyka tworzą niezapomnianą atmosferę i idealnie pasują do klimatu...Kolędy i pastorałki